KAPLICA P.W. ŚW. JANA
Kaplica p.w. św. Jana w Budzistowie, to jedna z najstarszych świątyń w regionie (1222 r.). Jest to niewielki obiekt wzniesiony z cegły ceramicznej, orientowany, posadowiony na niewysokim cokole kamiennym. W sensie formalnym jest to świątynia gotycka, jednonawowa, bezwieżowa (z niewielką drewnianą sygnaturką) z wyodrębnionym trójbocznym prezbiterium. Kaplica nakryta dachem dwuspadowym; prezbiterium – odrębnym, trójbocznym dachem ceglanym.
Kaplica wpisana do rejestru zabytków, wraz z historyczną nekropolią objęta strefą „A” ochrony konserwatorskiej.
PAŁAC
Pałac w Budzistowie stanowi najlepiej zachowany element historycznego zespołu folwarczno-rezydencyjno-parkowego (obecnie po rewaloryzacji). Jest to obiekt o rozbudowanej bryle: korpus główny parterowy w formie leżącego prostopadłościanu, nakrytego dachem dwuspadowym, z frontowym ryzalitem. Flankujące oficyny dwukondygnacyjne, pod dachami dwuspadowymi. Pałac wzniesiony w nawiązaniach do niemieckiego historyzmu: neogotyk i neorenesans. Obecnie zaadaptowany na hotel. Wraz z parkiem wnioskowany do wpisania do rejestru zabytków, objęty wraz z podwórzem folwarcznym strefą „B” ochrony konserwatorskiej.
PAŁACYK „MYŚLIWSKI”
Pałac tzw. myśliwski w Budzistowie wraz z niewielkim naturalistycznym parkiem stanowi cenny komponent układu ruralistycznego. Murowany z cegły ceramicznej obiekt posadowiono na froncie siedliska. Jest to obiekt parterowy, nakryty dachem mansardowym z facjatkami i dwu-kondygnacyjnym ryzalitem frontowym. W dachu wystawki herb rodowy. Zachowany bogaty detal architektoniczny w postaci boniowań, plastycznych opasek wokółotworowych, gzymsów nadokiennych
i międzykondygnacyjnych. Z uwagi na wysokie walory zabytkowe i kulturowe wraz z otaczającym go parkiem, wnioskuje się do wpisania do rejestru zabytków i obejmuje strefą „B” ochrony konserwatorskiej.
STODOŁA FOLWARCZNA
Stodoła pofolwarczna w zespole przy ul. Pałacowej, posadowiona jest kalenicowo do głównej drogi, na froncie podwórza (wyznacza bok podwórza gospodarczego). Jest to obiekt wielko kubaturowy, dwuprzejazdowy, murowany z cegły ceramicznej, nakryty dachem dwuspadowym. Stodoła zachowała pierwotny wystrój ceglanej elewacji w postaci lizen, blendowa i gzymsów podokapowych. Budynek odznacza się wysokimi walorami kulturowymi, objęty strefą „B” ochrony konserwatorskiej.
MAGAZYN FOLWARCZNY
Magazyn pofolwarczna w zespole przy ul. Pałacowej, stanowi cenny przykład historycznej zabudowy gospodarczej tego typu majątków. Obiekt posadowiony w głębi podwórza, na południe od pałacu. Jest to budynek wielko kubaturowy, ceglany, nakryty dachem 2-spadowym;
z zachowaną pierwotną kompozycją elewacji. Czytelne gzymsy międzykondygnacyjne, podokapowe, ceglane lizeny. Nadproża okienne przesklepione łukiem odcinkowym, zachowane ceglane gzymsy. Budynek odznacza się wysokimi walorami kulturowymi, objęty strefą „B” ochrony konserwatorskiej.
SZKOŁA Ob. DOM MIERSZKALNY
Historyczna szkoła, obecnie dom mieszkalny, to obiekt o stosunkowo niewielkiej skali. Murowany z cegły ceramicznej, otynkowany, ze znacznie zdewaloryzowana licznymi przybudówkami, elewacją frontową. Budynek parterowy, nakryty dachem dwuspadowym z „wolim okiem”. Ważny w krajobrazie kulturowym wsi z uwagi na dawną funkcję
CMENTARZ PRZYKOŚCIELNY
Historyczna nekropolia (obecnie nieczynna) w Budzistowie, została założona prawdopodobnie w XIII w. w otoczeniu nowowzniesionej świątyni – zgodnie ze średniowieczna tradycją.
Obecnie teren splantowany, brak śladów historycznych nagrobków, zachował się starodrzew lipowy i bluszcze. Wraz z kaplicą teren nekropolii objęty jest strefą „A” ochrony konserwatorskiej.
CMENTARZ POEWANGELICKI (polny)
Historyczny cmentarz ewangelicki został założony ok. połowy XIX w. przy obecnej ul. Kasztanowej, na stosunkowo przestronnej (1,39 ha), wielobocznej działce. Do czasów współczesnych nie zachowały się historyczne nagrobki; pozostały jedynie fragmenty lipowego starodrzewu.
Jako miejsce historycznych pochówków cmentarz objęty jest strefa „:K” ochrony konserwatorskiej.
CMENTARZ POEWANGELICKI
Historyczny cmentarz ewangelicki został założony na początku XX w. przy obecnej ul. Kasztanowej (w okolicy strzelnicy), na stosunkowo przestronnej (1,21 ha), wielobocznej działce.
Po 1945 r. nekropolia nieużytkowana, ulegała stopniowej dewastacji. Zachowany drzewostan liściasty i fragmenty historycznych nagrobków. Teren cmentarza objęty strefą „K” ochrony konserwatorskiej.
PARK PAŁACOWY
Park stanowi naturalną otulinę historycznego założenia folwarczno-rezydencyjnego. Rozciąga się na zachód od zabudowań dziedzińca folwarcznego. Wymaga prac konserwatorskich i cięć sanitarnych. Widoczny drzewostan liściasty i kulisa świerkowa. Wraz z pałacem wnioskowany do wpisania do rejestru zabytków, objęty wraz
z podwórzem folwarcznym strefą „B” ochrony konserwatorskiej.
PARK DWORSKI
Par podworski jest nierozłącznie związany z pałacykiem myśliwskim
w Budzistowie. Założony pierwotnie jako naturalistyczny, obecnie odznacza się dość swobodną kompozycją, z przewagą drzewostanu liściastego. Objęty strefą „B” ochrony konserwatorskiej; wraz z pałacem proponowany do wpisu do rejestru zabytków.
